Een geschil met de belastingdienst is natuurlijk nooit leuk. Het zorgt voor onzekerheid over de belastingpositie en brengt vaak advieskosten met zich mee. Gelukkig dienen zowel de Belastingdienst als de belastingplichtige zich tijdens iedere fase van een geschil aan bepaalde regels te houden en kun je hier in zekere mate op inspelen. Zo kan ingeschat worden wat jouw kansen zijn bij een eventuele procedure en kan de eventuele ‘schade’ beperkt blijven.
Boekenonderzoek – start contact fiscus
Jaarlijks krijgen duizenden belastingplichtigen te maken met een boekenonderzoek. Tijdens een boekenonderzoek wordt de administratie van de belastingplichtige gecontroleerd en vergeleken met de ingediende aangiftes. Een boekenonderzoek wordt altijd – met reden – schriftelijk kenbaar gemaakt. Deze brief vermeldt wanneer de controlemedewerker(s) van de fiscus op locatie kan/kunnen langskomen. De fiscus probeert gedurende deze controleperiode inzichtelijk te krijgen of de ingediende aangiftes juist en volledig zijn. Vaak wordt een boekenonderzoek als onprettig ervaren, zelfs wanneer de belastingplichtige naar eigen zeggen ‘niets te verbergen heeft’. De rechten van een controlemedewerker bij een boekenonderzoek zijn echter niet onbegrensd. En tegelijkertijd heeft de belastingplichtige bepaalde plichten waaraan hij/zij moet voldoen.
Moet ik meewerken aan een boekenonderzoek?
In tegenstelling tot in het strafrecht, kent het fiscale recht (uitzonderingen over eventuele boetes daargelaten), geen zwijgrecht. Sterker nog, de belastingplichtige is verplicht de inspecteur op verzoek te voorzien van de gevraagde informatie. De inspecteur heeft op zijn beurt geen ongelimiteerde bevoegdheden. Zo mag een inspecteur zich bijvoorbeeld niet eigenmachtig toegang verschaffen tot informatie en dient een controle altijd in redelijke verhouding te staan tot het fiscale belang. Het kan dus relevant zijn om in te schatten of en in hoeverre je dient te voldoen aan de verzoeken van een inspecteur.
Een ander heet hangijzer: de informatiebeschikking
Als de Belastingdienst van mening is dat de belastingplichtige niet aan de informatieverplichting heeft voldaan (lees: het beantwoorden van vragen van de Belastingdienst), kan deze een beschikking sturen. Deze beschikking is als het ware een ‘laatste kans’ om de benodigde informatie te verstrekken aan de Belastingdienst alvorens die de bewijslast kan omkeren en bezwaren.
Het opleggen van een informatiebeschikking kan intimiderend overkomen en wordt ook veelvuldig door de fiscus als pressiemiddel gebruikt wanneer de situatie dat mogelijk niet rechtvaardigt. Een informatiebeschikking hoeft echter niet altijd nadelig uit te pakken aangezien dit een ‘voor bezwaar vatbare beschikking’ is. Hierdoor bestaat de mogelijkheid om tegen deze informatiebeschikking in bezwaar (en beroep) te gaan. Dit biedt de belastingplichtige de mogelijkheid om inzage te vragen in het procesdossier van de Belastingdienst. Voor meer inzicht in de bewijslast en de informatiebeschikking verwijzen wij je graag naar een eerdere publicatie.
Het is heel belangrijk te weten welke dossiers de Belastingdienst mag zien en welke veilig achter slot en grendel kunnen blijven.
Er is een te hoge aanslag vastgesteld, wat nu?
Mocht naar aanleiding van het boekenonderzoek – of naar aanleiding van een vragenbrief – afgeweken worden van de eerdere aangifte, dan zal de inspecteur herziene aanslagen opleggen. Mocht je het hier niet mee eens zijn, dan bestaat altijd de mogelijkheid om binnen 6 weken na dagtekening van de aanslag een bezwaar in te dienen. In dit bezwaar dien je te motiveren waarom je het oneens bent met de aanslag. Nadat het bezwaar is binnengekomen bij de Belastingdienst, zal de bezwaarbehandelaar het bezwaar beoordelen. De bezwaarfase is een uitgewezen moment om te anticiperen op een mogelijke beroep voor de rechter dat kan volgen.
Na het indienen van een bezwaarschrift zal de inspecteur het bezwaar beoordelen. De inspecteur kan (gedeeltelijk) toekomen aan het bezwaarschrift of het bezwaarschrift afwijzen. Mocht het bezwaarschrift afgewezen worden, dan staat altijd de weg naar de rechter open.
Wanneer is het zinvol een bezwaar in te dienen?
Of het zinvol is om een bezwaar in te dienen, hangt natuurlijk af van de situatie en het fiscale geschil. Draait het om een verhoging van de belastinglast met enkele honderden euro’s, dan zullen in veel gevallen de kosten voor het laten opstellen van een bezwaarschrift niet opwegen tegen de belastingbesparing. Daarnaast speelt altijd de factor ‘onzekerheid’ een rol. Het is niet zeker of een inspecteur het bij het indienen van een bezwaar aan het bezwaar tegemoetkomt.
Hoe komt men in een procedure terecht?
De bezwaarprocedure is gericht op het oplossen van een meningsverschil door in bezwaar te gaan met datzelfde bestuursorgaan. Als men er in de bezwaarfase niet samen uitkomt en het besluit van de belastingdienst gehandhaafd blijft, kan de belastingplichtige beroep aantekenen bij de rechtbank.
Het belang van goede bijstand in een geschil met de fiscus bij de belastingrechter kan niet voldoende benadrukt worden. Bij de beroepsprocedure wordt (in tegenstelling tot de bezwaarprocedure) de zaak en de argument van beide partijen beoordeeld door een onafhankelijke partij (de rechter). Wij merken op dat de onderstaande punten onverkort gelden voor de hoger beroepsprocedure (bij één van de gerechtshoven).
Het feitencomplex en wat te betwisten
De rechtbank heeft geen voorgaande kennis van de zaak of het geschil. Het is dan ook van groot belang dat de rechter een goed feitencomplex krijgt geschetst. De kwestie en het meningsverschil moet worden uitgelegd aan iemand die compleet nieuw is in de zaak. Dat betekent dat de feiten overzichtelijk en helder geschetst en gesteld moeten worden om een heldere discussie over het recht te kunnen voeren. Hiertegenover staat tevens dat als de Belastingdienst het feitencomplex schetst of interpretaties van het recht opvoert waar de belastingplichtige het niet mee eens is, deze ook expliciet moeten worden betwist in de procedure.
Het strategisch schetsen van de feiten en het betwisten van de beweringen van de belastingdienst is van groot belang voor een succesvol gevoerde beroepsprocedure.
Betwisten in de praktijk.
De (hoger) beroepsprocedure – praktische zaken en procesverloop
Ben je het oneens met een uitspraak op bezwaar, dan kun je binnen zes weken na dagtekening (van het bezwaar), beroep aantekenen. Dien je een beroepschrift na deze deadline in, dan wordt het beroep in beginsel niet ontvankelijk verklaard. Met andere woorden: de beroepsprocedure wordt niet voortgezet. Mocht er daarom tijdsnood zijn, dan kan een pro-forma beroepschrift worden ingediend (zonder inhoudelijke motivering etc.) om de termijn veilig te stellen. Op een later tijdstip kan men dan de nadere inhoudelijke motivering indienen bij de rechtbank zodat alles gronden en het feitencomplex toch compleet kan worden geschetst.
Als het beroepschrift is ingediend bij de rechter, zal de belastingdienst tevens een verweerschrift opstellen. Dit stuk vertegenwoordigt de standpuntinname van de belastingdienst en de argumenten die zullen worden gebruikt in de procedure.
Het hoogtepunt van iedere beroepsprocedure is de (mogelijke) behandeling ter zitting. Hier komen belanghebbende en de belastingdienst hun zaak en standpunten mondeling toelichten bij de rechtbank of het gerechtshof. Een behandeling ter zitting vindt niet in alle gevallen plaats. De rechter zal partijen verzoeken of zij van de mogelijkheid tot een behandeling ter zitting gebruik willen maken. Zien beide partijen van deze mogelijkheid af, dan zal de zaak worden beoordeeld op basis van de ingediende stukken en het beroep/verweerschrift.
Waar kunnen wij je in bijstaan?
Wij kunnen als gemachtigde optreden in geschillen bij de belastingrechter en uw zaak bepleiten tegenover de belastingdienst vanuit onze fiscaal- en procesrechtelijke expertise. Hiernaast staan wij je graag bij in overleggen met de belastingdienst en mediation over een bijkomend geschil met de belastingdienst.
Hoe we kunnen helpen
Een geschil met de belastingdienst of een boekencontrole is niet iets waar je als belastingplichtige op zit te wachten. Het is echter wel van belang om hier goed mee om te gaan als de situatie zich voordoet. Wij hebben ervaring in het begeleiden van deze trajecten om tot een zo goed mogelijk oplossing te komen. Dit kan in overleg met de belastingdienst, maar ook zeker via een gang naar de rechter.
In het kort onze werkwijze:
- Je zit met een probleem, aanslag of boekenonderzoek en contacteert ons.
- Wij nemen het dossier met je door en kijken wat de mogelijke kans van slagen is van een procedure en de te volgen strategie.
- Vervolgens geven wij een schatting van de kosten die gemoeid zouden zijn met de bijstand in het geschil.
- Als we tot de conclusie komen dat een volgende stap de moeite waard is, zullen wij als jouw gemachtigde gaan schakelen met de belastingdienst ten aanzien van de gestelde vragen en het lopende onderzoek.
- Als het onderzoek is afgerond, zal een belastingaanslag worden opgelegd die wij zullen toetsen op juistheid en een eventuele kans van slagen van een gang naar de rechter.
- Tenslotte zullen wij de procedure namens je voeren en onderhandelen met de belastingdienst voor een schikking indien nodig en gewenst.